خلاصه نکات کلیدی:
- بعضی داروها می‌توانند باعث مثبت شدن کاذب آزمایش ادرار اعتیاد شوند. این بدین معناست که جواب آزمایش حضور ماده مخدری را تایید می‌کند که شما هرگز آن را مصرف نکرده‌اید.
- داروهاب ضدافسردگی، ضدحساسیت و دکسترومتورفان برخی از داروهایی هستند که می‌توانند باعث مثبت شدن دروغین تست اعتیاد شوند.
- اگر فکر می‌کنید جواب آزمایش اعتیاد شما اشتباها مثبت شده است، با پزشک‌تان صحبت کنید. ممکن است ایشان شرایطی را فراهم کند که بتوانید مجددا تست دهید و صحت نتایج آشکار شود.
تشخیص اعتیاد از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا به شناسایی و درمان افراد وابسته به داروها و مواد مخدر کمک می‌کند. با این حال، در برخی موارد ممکن است نتایج آزمایشات اعتیاد اشتباه باشند؛ این موضوع معمولاً به دلایل مختلفی رخ می‌دهد.
یکی از خطاهایی که در آزمایشات اعتیاد دیده می‌شود، مثبت کاذب است. وقتی آزمایش اعتیاد حضور ماده‌ای را تایید می‌کند که فرد آن را مصرف نکرده است، به این پدیده “مثبت کاذب” می‌گویند. علت این مسئله ممکن است خطاهای آزمایشگاهی یا تأثیر داروها باشد.
در میان داروهایی که ممکن است باعث مثبت کاذب در آزمایش اعتیاد شوند، می‌توان به 10 داروی رایج اشاره کرد. این داروها ممکن است در نتایج آزمایش مواد مخدر تأثیرگذار باشند. در این مقاله، علاوه بر بررسی این داروها، به سایر عواملی که ممکن است در ایجاد مثبت کاذب در آزمایش اعتیاد نقش دارند، پرداخته خواهد شد.
تست اعتیاد ادرار چیست؟
قبل از آنکه به سراغ داروهایی برویم که می‌توانند باعث مثبت شدن کاذب جواب آزمایش اعتیاد شوند، بهتر است در مورد اینکه آزمایش اعتیاد چیست و چرا از یک نفر درخواست می‌شود، صحبت کنیم.
آزمایش ادرار تست اعتیاد یک فرآیند تشخیصی است که با بررسی نمونه ادرار، به دنبال حضور برخی مواد خاص در بدن افراد می‌گردد. این مواد می‌توانند شامل داروهای خاص نسخه‌ای و مواد مخدر غیرقانونی باشند. انجام آزمایش اعتیاد ممکن است در موقعیت‌های مختلفی از شما درخواست شود:
- برای شما دارویی تجویز شده که لازم است با نظارت پزشک مصرف شود؛ به عنوان مثال، اگر شما تحت درمان با داروهای پرخطر مثل اپیوئیدها یا بنزودیازپین‌ها هستید، ممکن است پزشک از شما درخواست کند آزمایش اعتیاد انجام دهید. این آزمایش به پزشک اجازه می‌دهد تا تداخلات دارویی احتمالی را بررسی کند.
- ممکن است انجام آزمایش اعتیاد بخشی از فرآیند استخدام شما باشد. در چنین مواقعی آزمایش اعتیاد در معاینات بدو استخدام گنجانده می‌شود.
- انجام آزمایش، غربالگری اجباری است که توسط کارفرما تنظیم شده است؛ برخی از کارفرمایان، به صورت تصادفی و بصورت غیرقابل پیش‌بینی از کارمندان خود آزمایش اعتیاد می‌گیرند تا اطمینان حاصل کنند که کارکنانشان در وضعیت بهینه اند.
- ممکن است آزمایش اعتیاد به عنوان بخشی از معاینات روتین پزشکی درخواست شود. به عنوان مثال، کادر پزشکی اورژانس ممکن است برای تکمیل معاینات فیزیکی، آزمایش اعتیاد را انجام دهد. این آزمایش برای ارزیابی سلامت روان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در آزمایش عدم اعتیاد چه چیزهایی مشخص می‌شود؟
آزمایش عدم اعتیاد به دنبال شناسایی حضور مواد و داروهای خاص در ادرار است. این آزمایش‌ها معمولاً به دنبال مواد و داروهای زیر می‌گردند:
- تتراهیدروکانابینول (THC)، که ماده فعال در مواد مخدری مانند شاهدانه است.
- اپیوئیدها و مواد افیونی نسخه‌ای مانند اکسی‌کودون و مورفین.
- مواد افیونی غیرقانونی مانند هروئین.
- فن سیکلیدین (PCP).
- آمفتامین‌ها مانند آدرال و متامفتامین‌های غیرقانونی.
- کوکائین.
- باربیتورات‌ها مانند فنوباربیتال و بوتالبیتال.
- بنزودیازپین‌ها مانند آلپرازولام و لورازپام.
چه داروهایی تست اعتیاد را مثبت می‌کنند؟
همانطور که قبلا هم گفته شد، آزمایش اعتیاد به دنبال حضور مواد و داروهای خاص در بدن است. با اینحال ممکن است نتایج کاذب باشند. نتیجه مثبت کاذب، زمانی رخ می‌دهد که تست اعتیاد حضور دارو یا ماده‌ای را تایید می‌کند که شخص در حقیقت آن را مصرف نکرده است.
در ادامه با داروهایی آشنا می‌شوید که می‌توانند باعث مثبت شدن کاذب نتیجه تست اعتیاد شوند:
دکسترومتورفان:
دکسترومتورفان اصلی‌ترین ماده‌ی موثره در داروهای ضد سرفه غیر نسخه‌ای است. اگر دکسترومتورفان خورده باشید، ممکن است آزمایش اعتیاد شما به اشتباه مثبت شود.
دیفن‌هیدرامین:
دیفن‌هیدرامین یک داروی ضد حساسیت (آنتی هیستامین) است که به درمان آلرژی، خارش و علائم سرماخوردگی کمک می‌کند. دیفن‌هیدرامین ممکن است نتیجه تست اعتیاد برای برخی اپیوئیدها را اشتباها مثبت کند. البته مشخص نیست که چرا دیفن‌هیدرامین باعث مثبت شدن کاذب نتایج تست اعتیاد می‌شود. با اینحال به احتمال زیاد مصرف معمول در دوزهای روتین باعث ایجاد چنین نتایجی نخواهد شد.
سودوافدرین:
سودوافدرین که برای درمان احتقان بینی و سینوس استفاده می‌شود، می‌تواند منجر به مثبت شدن کاذب نتیجه آزمایش اعتیاد برای آمفتامین‌ها و متامفتامین‌ها شود.
فنترمین:
فنترمین یک داروی تایید شده برای کاهش وزن است؛ مصرف این دارو می‌تواند نتیجه آزمایش ادرار برای آمفتامین را بصورت کاذب مثبت کند.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs):
ایبوپروفن و ناپروکسن در دسته داروهایی قرار می‌گیرند که به عنوان داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی شناخته می‌شوند. این داروها به درمان تب، التهاب و درد کمک می‌کنند. اشخاصی که ایبوپروفن و ناپروکسن مصرف می‌کنند، به احتمال خیلی کم با نتیجه مثبت کاذب آزمایش اعتیاد برای باربیتورات‌ها (نوعی داروهای آرام بخش) یا THC مواجه می‌شوند. اکساپروزین هم NSAID دیگری است که می‌تواند باعث ایجاد نتیجه مثبت کاذب برای تست بنزودیازپین‌ها شود.
داروهای ضدافسردگی:
برخی از داروهای ضدافسردگی می‌توانند نتایج آزمایش ادرار اعتیاد را مثبت کاذب کنند. از جمله:
- ونلافاکسین و دسونلافاکسین: این داروهای ضدافسردگی عضوی از گروهی از داروها به نام مهار کننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRIs) هستند. مصرف ونلافاکسین یا دسونلافاکسین می‌تواند منجر به مثبت شدن کاذب نتیجه آزمایش PCP شود.
- سرترالین: این دارو مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) ممکن است باعث مثبت شدن کاذب نتیجه LSD در آزمایش ادرار شود. همچنین سرترالین ممکن است باعث مثبت کاذب بنزودیازپین‌ها شود.
- ترازودون: این دارو ضدافسردگی قدیمی در حال حاضر بیشتر برای کمک به خواب تجویز می‌شود و برای درمان افسردگی چندان رایج نیست. مصرف ترازودون می‌تواند منجر به کاذب شدن نتیجه تست آمفتامین یا متامفتامین شود.
- بوپروپیون: مصرف بوپروپیون می‌تواند منجر به مثبت کاذب آزمایش آمفتامین‌ها یا متامفتامین‌ها شود.
- کوئتیاپین: داروهای ضد روان پریشی غیر معمول مانند کوئتیاپین می‌توانند به درمان برخی از بیماری‌های روانی مانند اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی کمک کنند. کوئتیاپین می‌تواند نتیجه تست مواد افیونی را مثبت کند.
مهارکننده‌های پمپ پروتون:
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) برای کمک به درمان سوزش معده و بیماری رفلاکس معده (GERD) تجویز می‌شوند. مصرف PPIs خصوصا پنتوپرازول می‌تواند باعث مثبت شدن کاذب آزمایش اعتیاد برای THC شود.
آنتی بیوتیک‌های کینولون:
آنتی‌بیوتیک‌های کینولون، انواع عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کنند. لووفلوکساسین و افلوکساسین محتمل‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های کینولونی هستند که در آزمایش اعتیاد، نتیجه مصرف مواد افیونی را بصورت کاذب مثبت می‌کنند. همچنین افلوکساسین ممکن است باعث مثبت شدن نتیجه آمفتامین و متامفتامین‌ها هم بشود.
پرومتازین:
پرومتازین عضوی از دسته دارویی به نام فنوتیازین‌ها است و برای تسکین حالت تهوع و استفراغ استفاده می‌شود. پرومتازین می‌تواند نتیجه آزمایش اعتیاد برای آمفتامین‌ها و متامفتامین‌ها را مثبت کاذب کند.
چه داروهایی تست اعتیاد را مثبت می‌کنند؟
همانطور که قبلا هم گفته شد، آزمایش اعتیاد به دنبال حضور مواد و داروهای خاص در بدن است. با اینحال ممکن است نتایج کاذب باشند. نتیجه مثبت کاذب، زمانی رخ می‌دهد که تست اعتیاد حضور دارو یا ماده‌ای را تایید می‌کند که شخص در حقیقت آن را مصرف نکرده است.
در ادامه با داروهایی آشنا می‌شوید که می‌توانند باعث مثبت شدن کاذب نتیجه تست اعتیاد شوند:
دکسترومتورفان:
دکسترومتورفان اصلی‌ترین ماده‌ی موثره در داروهای ضد سرفه غیر نسخه‌ای است. اگر دکسترومتورفان خورده باشید، ممکن است آزمایش اعتیاد شما به اشتباه مثبت شود.
دیفن‌هیدرامین:
دیفن‌هیدرامین یک داروی ضد حساسیت (آنتی هیستامین) است که به درمان آلرژی، خارش و علائم سرماخوردگی کمک می‌کند. دیفن‌هیدرامین ممکن است نتیجه تست اعتیاد برای برخی اپیوئیدها را اشتباها مثبت کند. البته مشخص نیست که چرا دیفن‌هیدرامین باعث مثبت شدن کاذب نتایج تست اعتیاد می‌شود. با اینحال به احتمال زیاد مصرف معمول در دوزهای روتین باعث ایجاد چنین نتایجی نخواهد شد.
سودوافدرین:
سودوافدرین که برای درمان احتقان بینی و سینوس استفاده می‌شود، می‌تواند منجر به مثبت شدن کاذب نتیجه آزمایش اعتیاد برای آمفتامین‌ها و متامفتامین‌ها شود.
فنترمین:
فنترمین یک داروی تایید شده برای کاهش وزن است؛ مصرف این دارو می‌تواند نتیجه آزمایش ادرار برای آمفتامین را بصورت کاذب مثبت کند.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs):
ایبوپروفن و ناپروکسن در دسته داروهایی قرار می‌گیرند که به عنوان داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی شناخته می‌شوند. این داروها به درمان تب، التهاب و درد کمک می‌کنند. اشخاصی که ایبوپروفن و ناپروکسن مصرف می‌کنند، به احتمال خیلی کم با نتیجه مثبت کاذب آزمایش اعتیاد برای باربیتورات‌ها (نوعی داروهای آرام بخش) یا THC مواجه می‌شوند. اکساپروزین هم NSAID دیگری است که می‌تواند باعث ایجاد نتیجه مثبت کاذب برای تست بنزودیازپین‌ها شود.
داروهای ضدافسردگی:
برخی از داروهای ضدافسردگی می‌توانند نتایج آزمایش ادرار اعتیاد را مثبت کاذب کنند. از جمله:
- ونلافاکسین و دسونلافاکسین: این داروهای ضدافسردگی عضوی از گروهی از داروها به نام مهار کننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRIs) هستند. مصرف ونلافاکسین یا دسونلافاکسین می‌تواند منجر به مثبت شدن کاذب نتیجه آزمایش PCP شود.
- سرترالین: این دارو مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) ممکن است باعث مثبت شدن کاذب نتیجه LSD در آزمایش ادرار شود. همچنین سرترالین ممکن است باعث مثبت کاذب بنزودیازپین‌ها شود.
- ترازودون: این دارو ضدافسردگی قدیمی در حال حاضر بیشتر برای کمک به خواب تجویز می‌شود و برای درمان افسردگی چندان رایج نیست. مصرف ترازودون می‌تواند منجر به کاذب شدن نتیجه تست آمفتامین یا متامفتامین شود.
- بوپروپیون: مصرف بوپروپیون می‌تواند منجر به مثبت کاذب آزمایش آمفتامین‌ها یا متامفتامین‌ها شود.
- کوئتیاپین: داروهای ضد روان پریشی غیر معمول مانند کوئتیاپین می‌توانند به درمان برخی از بیماری‌های روانی مانند اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی کمک کنند. کوئتیاپین می‌تواند نتیجه تست مواد افیونی را مثبت کند.
مهارکننده‌های پمپ پروتون:
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) برای کمک به درمان سوزش معده و بیماری رفلاکس معده (GERD) تجویز می‌شوند. مصرف PPIs خصوصا پنتوپرازول می‌تواند باعث مثبت شدن کاذب آزمایش اعتیاد برای THC شود.
آنتی بیوتیک‌های کینولون:
آنتی‌بیوتیک‌های کینولون، انواع عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کنند. لووفلوکساسین و افلوکساسین محتمل‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های کینولونی هستند که در آزمایش اعتیاد، نتیجه مصرف مواد افیونی را بصورت کاذب مثبت می‌کنند. همچنین افلوکساسین ممکن است باعث مثبت شدن نتیجه آمفتامین و متامفتامین‌ها هم بشود.
پرومتازین:
پرومتازین عضوی از دسته دارویی به نام فنوتیازین‌ها است و برای تسکین حالت تهوع و استفراغ استفاده می‌شود. پرومتازین می‌تواند نتیجه آزمایش اعتیاد برای آمفتامین‌ها و متامفتامین‌ها را مثبت کاذب کند.
داروهایی که در موارد نادر نتیجه تست اعتیاد را مثبت می‌کنند
اگر چه نادر است، اما چند داروی دیگر هم وجود دارند که می‌توانند باعث مثبت شدن کاذب نتیجه تست اعتیاد شوند. این داروها عبارتند از:
- لابتامول: لابتامول عضوی از دسته داروهایی به نام مسدود کننده‌های بتا است. این دارو برای کمک به کاهش فشار خون استفاده می‌شود. اگرچه نادر است، اما لابتامول می‌تواند باعث مثبت شدن کاذب تست آمفتامین یا متامفتامین شود.
- دوکسیلامین: دوکسیلامین یک داروی بدون نیاز به نسخه (OTC) است که ممکن است به بهبود خواب کمک کند. دوزهای زیاد دوکسیلامین می‌تواند باعث مثبت کاذب مواد افیونی (بویژه متادون) شود.
- ترامادول: ترامادول یک داروی مخدر است که به کاهش درد کمک می‌کند. دوزهای زیاد ترامادول می‌توانند باعث مثبت شدن کاذب تست متادون یا PCP شوند.
آیا متیل فنیدیت باعث مثبت کاذب آمفتامین می‌شود؟
در برخی از موارد، مصرف متیل فنیدیت ممکن است باعث مثبت شدن کاذب آزمایش آمفتامین شود. این امر به دلیل شباهت ساختاری بین متیل فنیدیت (ماده فعال در داروهایی مانند Ritalin) و آمفتامین است که هر دو به عنوان محرک‌های مغزی شناخته می‌شوند. این شباهت ساختاری ممکن است باعث شود که تست‌های مورد استفاده برای تشخیص آمفتامین، نتایج مثبت کاذب نشان دهند.
با این حال، اغلب تحقیقات نشان داده‌اند که این نتایج مثبت کاذب بسیار نادر هستند و بیشتر در شرایط خاص و با مصرف بیش از حد متیل فنیدیت رخ می‌دهند. بنابراین، اگر متیل فنیدیت را تحت نظارت یک پزشک برای درمان ADHD مصرف می‌کنید، نیازی به نگرانی در مورد نتایج کاذب تست اعتیاد نیست. اما همواره مهم است که با پزشک خود درباره مصرف هرگونه دارویی و اثرات آن بر روی آزمایشات مربوط به اعتیاد مشورت کنید.
به غیر از داروها چه چیزهای دیگری می‌توانند باعث مثبت شدن کاذب نتیجه تست اعتیاد شوند؟
به غیر از داروها، مخصولات دیگری هم وجود دارند که می‌توانند باعث مثبت شدن کاذب نتیجه تست اعتیاد شوند. برخی از این محصولات عبارتند از:
- تخم خشخاش: اگر غذاهای حاوی تخم خشخاش مانند بیگل، برخی سس‌ها و کراکر می‌خورید، ممکن است در آزمایش ادرار اعتیاد برای مورفین یا کدئین با مثبت کاذب مواجه شوید. بنابراین بهتر است چند روز قبل از آزمایش مصرف چنین خوراکی‌هایی را متوقف کنید. اگرچه تحقیقات در این زمینه روی مقادیر زیاد دانه‌های خشخاش انجام شده، اما بازهم مشخص نیست که آیا مقدار کم چنین تاثیری ایجاد می‌کند یا نه.
- محصولات CBD (کانابیدیول): برخی از محصولات حاوی CBD ممکن است حاوی مقادیر کمی از THC باشند که می‌تواند به نتایج مثبت کاذب یا نامشخص در آزمایش اعتیاد منجر شود. احتمال وقوع این اتفاق در صورت استفاده از محصولات با کیفیت پایین یا غیرقانونی بیشتر است.
- مشتقات شاهدانه: برخی از مشتقات شاهدانه مانند چای یا شکلات ممکن است حاوی مقادیر متفاوتی از THC باشند که ممکن است نتایج مثبت کاذب در آزمایش اعتیاد را تولید کنند. در صورت مصرف منظم این محصولات، بهتر است پزشک یا متخصص آزمایشگاه را مطلع کنید تا نتایج آزمایش صحیح تر باشند.
با توجه به این نکات، همواره مهم است که پیش از انجام آزمایش اعتیاد، به پزشک یا متخصص مراجعه کرده و در صورتی که از هر گونه محصولات یا داروهای خاص استفاده می‌کنید، آنها را مطلع کنید تا نتایج آزمایش دقیق و صحیح تری بدست آید.
اگر در آزمایش اعتیاد با مثبت کاذب روبرو شدیم، چه کار کنیم؟
اگر فکر می‌کنید نتیجه تست اعتیاد شما اشتباها مثبت شده است، در درجه اول باید ببینید که آیا داروهایی که استفاده می‌کنید می‌توانند باعث این نتیجه باشند یا نه. بعد از آن در اولین فرصت با پزشک صحبت کنید.
ممکن است پزشک بتواند با انجام آزمایش مجدد نتیجه تست اول را رد کند. تست مجدد می‌تواند وجود ماده یا دارویی که شما مدعی مصرف آن شده‌اید را بطور ویژه بررسی کند. معمولا در چنین تست‌هایی خطا وجود ندارد.
لازم به ذکر است گاهی اوقات انجام تست مجدد امکان پذیر نیست. در هر حال پزشک است که می‌تواند اطلاعات تکمیلی را در اختیار شما قرار دهد.
حرف آخر
مثبت کاذب نتیجه‌ای است که ممکن است در آزمون ادرار اعتیاد رخ دهد. این واقعیت زمانی بروز می‌کند که آزمون وجود دارو یا ماده‌ای را تأیید کند که در واقع هیچ‌گاه مصرف نشده است.
داروهایی وجود دارند که می‌توانند باعث مثبت کاذب در آزمون شوند. ایبوپروفن، دکسترومتورفان و بعضی از داروهای ضدافسردگی مانند سرترالین، جزو این دسته داروها هستند. اگر شما فکر می‌کنید که نتیجه آزمون اعتیاد شما نادرست است، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید. در برخی موارد، آزمون مجددی برای تأیید یا رد نتایج اولیه توصیه می‌شود.
بدون دیدگاه