اپتومتری؛ اهمیت و نقش بینایی‌ سنجی در حفظ سلامت و کارآیی کارکنان

بینایی سنجی یا اپتومتری نقش بسیار مهمی در زمینه طب کار ایفا می‌کند. این معاینات برای سنجش و ارزیابی سلامت چشم و تشخیص هر گونه مشکل بینایی ناشی از شرایط کاری، انجام می‌شوند؛ چشم به عنوان ابزار اصلی ارتباط انسان با محیط پیرامونش، نقش مهمی در کارایی و ایمنی افراد در محیط کار ایفا می‌کند.

بیش از یک سوم کارگران، نیازهای بینایی مورد نیاز برای انجام وظایف روزانه خود را ندارند. به همین دلیل، معاینه چشم به عنوان یک گام حیاتی در حفظ ایمنی محیط کار و پیشگیری از حوادث مرتبط با مشکلات بینایی بسیار مهم است. اپتومتری با شناسایی به‌موقع مشکلات چشمی، به بهبود سلامت و ایمنی افراد در محیط کار کمک می‌کند.

اما اپتومتری چه مواردی را بررسی می‌کند؟ اهمیت بینایی سنجی برای کارگر و کارفرما چیست؟ اپتومتری هر چند وقت یکبار لازم است؟ نمره چشم برای استخدام چقدر است؟ این مطلب، هر آنچه لازم است در مورد تست بینایی سنجی بدانید را در اختیار شما قرار می‌دهد. اگر دوست دارید پاسخ این سوالات را بدانید، تا انتها با ما همراه باشید.

اپتومتری طب کار چیست؟

اپتومتری یا بینایی سنجی، بخش مهمی از معاینات طب کار است. در طب کار، هدف اصلی انجام اپتومتری، ارزیابی و سنجش توانایی بینایی فرد در رابطه با شغل و وظیفه‌ای است که انجام می‌دهد. این معاینه می‌تواند برای ارزیابی میزان تیزبینی، دید در شرایط نوری مختلف و شناسایی هر گونه اختلال بینایی کمک کننده باشد.

توانایی بینایی یک عامل بسیار مهم در ایمنی و توانمندی برای انجام وظایف شغلی می‌باشد. در برخی مشاغل، به عنوان مثال رانندگی، تیزبینی و وضوح دید بسیار اهمیت دارد و نقش مهمی در ایمنی فرد و دیگران دارد.

اپتومتریست‌ها یا متخصصان بینایی طب کار، با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های خاص، توانایی بینایی افراد را ارزیابی کرده و اگر نیاز باشد، پیشنهاداتی برای استفاده از عینک یا لنز طبی و راهکارهای مناسب برای بهبود بینایی در محیط کار را ارائه می‌دهند.

اهمیت سنجش بینایی در معاینات طب کار برای کارفرما و کارگر چیست؟

اپتومتری طب کار هر چند وقت یکبار انجام می‌شود؟

اپتومتری طب کار نیازمند یک زمانبندی مناسب است که به متغیرهای مختلفی بسنگی دارد و باید با توجه به شرایط خاص هر فرد تعیین شود. توصیه‌های عمومی در مورد زمانبندی انجام اپتومتری در طب کار به شرح زیر می‌باشد:

• استانداردهای قانونی: در برخی موارد، قوانین طب کار مشخص می‌کنند که اپتومتری باید به چه فواصل زمانی انجام شود. برای مثال، در شغل‌هایی که نیاز به دقت بینایی بالایی دارند، توصیه می‌شود تست بینایی سنجی سالیانه یا حتی هر 6 ماه یکبار انجام شود.
• شرایط شغلی و خطرات محیط کار: اگر شخص در شرایط خاصی مثل محیط‌های خطرناک موثر بر بینایی کار کند، ممکن است لازم شود اپتومتری را با فواصل زمانی کوتاه‌تری انجام دهد.
• تاریخچه بیماری‌ها یا مشکلات چشمی: در صورت داشتن تاریخچه بیماری‌های خاص چشمی یا مشکلات بینایی، تکرار معاینات ممکن است برای کنترل بهتر وضعیت بینایی و پیشگیری از تشدید مشکلات ضروری باشد.
• سن و تغییرات طبیعی: با گذشت زمان و پیشرفت سن، تغییرات طبیعی در چشم‌ها ممکن است نیاز به اپتومتری مکرر را افزایش دهد.

توصیه‌های دقیق برای زمانبندی اپتومتری در طب کار باید توسط پزشک یا متخصص طب کار، با توجه به موارد شخصی هر فرد، ارائه شود. به همین دلیل، در صورت بروز هر گونه مشکل یا سوال مرتبط با بینایی و شغل، توصیه می‌شود به پزشک یا متخصص طب کار مراجعه و توصیه‌های مربوطه را از ایشان جویا شوید.

آمادگی برای انجام تست بینایی سنجی طب کار

زمانی که برای انجام تست بینایی سنجی مراجعه می‌کنید، بسیار مهم است که اطلاعات کامل و به‌روز خود را همراه داشته باشید. توصیه می‌شود موارد زیر را همراه داشته باشید تا فرآیند معاینه شما به بهترین شکل ممکن انجام شود:

• سوابق پرونده پزشکی: بهتر است سوابق سلامت خود را همراه داشته باشید، این اطلاعات می‌توانند به پزشک کمک کنند از وضعیت سلامت عمومی شما آگاه شود.
• لیست داروهای مصرفی: اگر دارو مصرف می‌کنید، لیست دقیقی از آن‌ها را همراه داشته باشید تا پزشک اطلاعات لازم را در اختیار داشته باشد.
• عینک یا لنز طبی: در صورت استفاده از عینک یا لنز طبی، حتماً آن‌ها را به همراه داشته باشید تا پزشک بتواند وضعیت دید شما را به‌دقت بررسی کند.
• اطلاعات تکمیلی: اگر دیدتان مشکل خاصی دارد یا به دلیل خاصی به پزشک مراجعه می‌کنید، حتماً این مسائل را به او اطلاع دهید تا بتواند بهترین خدمات را به شما ارائه کند.

در صورتی که دیابت دارید و یا از لنز تماسی استفاده می‌کنید، حتما پزشک را مطلع کنید. ممکن است لازم شود، معاینات شما با تغییرات ویژه‌ای انجام شوند.

انواع آزمون‌های سنجش بینایی در معاینات طب کار

معمولاً آزمون‌های بینایی انجام شده در معاینات طب کار، تیزبینی، دید رنگی، دید عمق و میدان بینایی را شامل می‌شوند. این آزمون‌ها به بررسی توانایی بینایی فرد در شناسایی جزئیات، رنگ‌ها، فاصله و دید در میدان بینایی می‌پردازند. در ادامه این تست‌ها را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.

تیزبینی یا حدت بینایی (Visual Acuity)

تیز بینایی یا حدت بینایی یکی از مهمترین آزمون‌های ارزیابی بینایی است. این آزمون حداکثر دید فرد را اندازه‌گیری می‌کند، به این معنا که قابلیت فرد برای تشخیص اشکال و جزئیات در آنچه که مشاهده می‌کند را می‌سنجد. برای این آزمون، از چارت Snellen یا آزمون E تصادفی استفاده می‌شود.

• چارت Snellen دارای خطوط حروف و اعدادی است که به تدریج کوچک‌تر می‌شوند. فرد این چارت را از دور مشاهده کرده و تا زمانی که کوچکترین خطی را که به وضوح می‌تواند ببیند، بخواند.
• آزمون E تصادفی نیز با نمایش یک حرف بزرگ E انجام می‌شود، و فرد باید به آزمون‌دهنده بگوید به چه سمتی حرف E مشاهده می‌شود.

نتایج حدت بینایی به صورت یک کسر ارائه می‌شود، مثلاً 20/20. عدد 20/20 نشان‌دهنده این است که فرد اشیاء را به وضوح در فاصله 20 فوت (تقریبا 6 متر) مشاهده می‌کند.

حدت بینایی معمولاً به وضوح دید اشاره دارد و به عنوان یک شاخص اولیه در تعیین صحت بینایی فرد در نظر گرفته می‌شود. این حدت در دید محیطی نیز اهمیت دارد و می‌تواند در محیط کاری و زندگی روزمره تأثیرگذار باشد.

مهارت‌های مختلف نیازهای مختلف بینایی را مطرح می‌کنند، و فرد داوطلب برای شغل خاص باید استانداردهای لازم را داشته باشد. حدت بینایی از مهمترین این مهارت‌ها است و باید در نظر گرفته شود که تنها یکی از شاخص‌های ارزیابی چشم است و نباید به سلامت کلی چشم و بینایی اطلاق شود.

دید رنگی (Color Vision)

معمولاً در تست دید رنگی یا کوری نگری، شخص باید صفحاتی را مشاهده کند که دارای اعداد یا شکل‌های خاصی با رنگ‌های مختلف هستند. افرادی که دید رنگ طبیعی دارند، می‌توانند اعداد یا شکل‌های موجود در این صفحات را مشاهده کنند. اما افراد دارای اختلال در دید رنگ، قادر به تشخیص و تمایز رنگ‌ها نیستند و ممکن است برخی از اعداد یا شکل‌ها برایشان قابل مشاهده نباشد.

تست کوری نگری یکی از ابزارهایی است که در بررسی دقیق دید رنگ و تشخیص دقیق اختلالات آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمون برای اطمینان از دید رنگ طبیعی و توانایی تشخیص و تمایز بین رنگ‌ها اجرا می‌شود.

دید عمق (Depth Perception)

بررسی دید عمق یا دید سه بعدی یکی از آزمون‌های مهم در معاینات اپتومتری طب کار است. این توانایی برای انجام کارهایی همچون کار با ابزارهای دقیق، جراحی و استفاده از میکروسکوپ‌های دو چشمی بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

چشمان ما با درک عمق، می‌توانند اشیاء را در فواصل مختلف تشخیص دهند. این قابلیت از طریق ادغام دو تصویر دو بعدی که هر چشم به صورت جداگانه دریافت می‌کند، در مغز به تصویری سه بعدی تبدیل می‌شود.

افرادی که با مشکلات دید عمق روبرو هستند ممکن است در انجام کارهای روزمره مشکلاتی داشته باشند. این مشکلات ممکن است ناشی از تاری دید یکی از چشم‌ها، تنبلی چشم، مشکلات عصبی، آسیب به یکی از چشم‌ها یا انحرافات مخفی چشم باشد.

سنجش دید عمق در معاینات بدو استخدام می‌تواند از وقوع حوادث و آسیب‌های شغلی جلوگیری کرده و کارکنان را در محیط کاری محافظت کند. این موضوع به ویژه برای حرفه‌هایی همچون خلبانان، جراحان، کارگران صنایع بازرسی و اپراتورهای ماشین‌ها و تجهیزات که در کار خود به دید عمق بالا نیاز دارند، بسیار حائز اهمیت است.

میدان بینایی (Visual Field)

تست میدان بینایی یکی از روش‌های تشخیص برخی از مشکلات چشمی است که توسط پزشکان برای بررسی لبه‌های میدان بینایی شما استفاده می‌شود. این آزمون به تشخیص برخی از بیماری‌های چشم کمک می‌کند. میدان بینایی یک محدوده از فضا است که چشم با نگاه ثابت توانایی دیدن آن را دارا می‌شود. این محدوده در حوزه دید افقی به حدود 60 درجه به سمت داخل و 100 درجه به سمت خارج و در حوزه دید عمودی حدود 60 درجه به سمت بالا و 75 درجه به سمت پایین گسترده می‌شود. این میدان برای دید دو چشمی ضروری است، و افراد دارای دید تک چشمی ممکن است میدان دید کمتری داشته باشند و همچنین همپوشانی دو چشمی جهت جبران نقاط کور را تجربه نکنند.

در انجام تست میدان بینایی، هدف اصلی این است که مشکلات مرتبط با چشم، عصب‌ها و مغز مانند فقدان بینایی، گلوکوم (آب سیاه)، مشکلات شبکیه، تومورهای مغزی، ام اس و افزایش فشار جمجمه را تشخیص داد.

به طور کلی، تست میدان بینایی به پزشک کمک می‌کند تا به سرعت مشکلات چشمی را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند، که اهمیت آن در حفظ دید و جلوگیری از بروز مشکلات شغلی و حوادث است.

نمره چشم در طب کار؛ میزان دید چشم برای استخدام چقدر است؟

در موارد مختلف، میزان دید مورد نیاز برای استخدام متفاوت است. به‌طور مثال، در برخی شغل‌ها مانند رانندگی یا فعالیت‌هایی که نیاز به دید دور و دید در شرایط نور کم دارند، معیارهای بینایی متفاوتی لازم است.

هر چه وابستگی شغل به بینایی بیشتر باشد، نمره چشم مورد نیاز پایین‌تر است. برای مثال، در مشاغلی که از دقت و دید دو چشمی برای انجام کارهای دقیق مانند جراحی یا کارهای دقیق صنعتی استفاده می‌شود، معیارهای بینایی بسیار دقیق‌تری مورد نیاز است.

در تست‌های بینایی برای استخدام، نیاز به دید و بینایی مناسب برای هر شغل مشخص می‌شود. معیارهای دید و بینایی متفاوتی برای هر شغل و موقعیت خاص وجود دارد. برای مثال:

• برای خلبانان، داشتن دیدی بسیار خوب و باز کافی است، یعنی دید بیشتر از ۲ متر.
• برای منشی‌ها و افرادی که کارهای اداری انجام می‌دهند، دید بین ۳۰ سانتیمتر تا ۲ متر مورد نیاز است.
• برخی مشاغل نیازمند دیدن بسیار دقیق و از نزدیک هستند، مثل کار با کامپیوتر یا کارهای تراشکاری که نیاز به دید ۳۰ سانتیمتری دارند.
• مشاغلی مانند رانندگی، جراحی، خیاطی، و دندانپزشکی به دید دو چشمی بیشتری نیاز دارند.

در کل، هر شغل دارای نیازهای خاصی برای دید و بینایی است و معیارهای استاندارد برای هر شغل بر اساس نیازهای آن تعیین می‌شوند. افراد بر اساس شغل مورد نظر و معیارهای بینایی مشخص، می‌توانند متناسب با وضعیت بینایی خود، تصمیم‌ مناسبی در مورد شغل خود بگیرند.

جمع بندی

با توجه به اطلاعات ارائه شده، ارزیابی توانایی بینایی به عنوان یک جزء اساسی در معاینات چشم در همه مشاغل توصیه می‌شود. این امر با تعیین استانداردهای بینایی برای هر شغل، افراد را قادر به انتخاب شغل مناسب بر اساس وضعیت بینایی‌شان می‌کند. مراحل ابتدایی استخدام و انجام تست‌ها و معاینات بینایی در طب کار نقش حیاتی در پیشگیری از مشکلات بینایی و انتخاب شغل مناسب برای هر فرد دارد.

داشتن تخصص در زمینه ارزیابی بینایی از اهمیت بالایی برخوردار است، و متخصصان مراکز بینایی سنجی، نقش مهمی در راهنمایی افراد به منظور انتخاب شغل مناسب بر اساس وضعیت بینایی‌شان ایفا می‌کنند. در این راستا، معرفی مراکز متخصص می‌تواند بسیار مفید باشد.

مرکز طب کار و صنعت پیروزی به عنوان یکی از مراکز تخصصی در زمینه طب کار و ارزیابی توانمندی‌های فیزیکی و حسی افراد نقش بسزایی ایفا می‌کند. این مرکز با استفاده از تجهیزات مدرن و کادر متخصص، ارائه خدمات ارزیابی بهداشت حرفه‌ای، شناخت وضعیت بینایی، و مشاوره در زمینه سلامت و ایمنی در محیط کار را فراهم می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره با کارشناسان ما تماس بگیرید.